Taalbeleid en taalbewustzijn bij Zone.college
Bij Zone.college, locatie Doetinchem was er behoefte aan versterking van het taalbeleid en het taalbewustzijn van docenten, mede door veranderingen in wetgeving en eindtermen Nederlands. VO-content is daarom door coördinator Zianne Looman en onderwijskundig projectleider Sandra Menkhorst gevraagd om ondersteuning bij het schrijven van het taalbeleid en te helpen bij de scholing van docenten. Bas van Eerd is als inhoudelijke expert ingezet. Hij werkte samen met Sandra en Zianne om het beleid verder vorm te geven.
Situatie en uitdagingen
Bij de start van het project op Zone.college lag er een verouderd taalbeleidsplan. In het eerste verkennende overleg is er daarom met elkaar gekeken naar de visie van de school op leren en ontwikkelen en welke rol taal daarin heeft. Die rol was nog niet uitgekristalliseerd en al pratende werden de contouren steeds duidelijker.
Tijdens een volgend overleg werd gesproken over onderbuikgevoelens. Hoe kunnen we de taalvaardigheid van de leerling in kaart brengen? En welke gedachten leven er bij de collega’s over taalvaardigheid/ taalhiaten bij leerlingen? Op deze manier ontstond er een gezamenlijk beeld over de situatie op school.
Aanpak en rolverdeling
Sandra Menkhorst is de onderwijskundig projectleider die binnen de school verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van een basisvaardigheden beleid. Zianne Looman is coördinator voor het onderdeel taal. De taak van inhoudelijke deskundige Bas van Eerd was vooral het ophalen van gedachtes en ideeën, hierin lijn te brengen om zo te komen tot een heldere visie. Door de juiste vragen te stellen kregen Sandra en Zianne steeds helderder wat ze zouden willen bereiken met het taalbeleid. Bas hielp ook mee om de consequenties van keuzes te zien.
Na de eerste verkennende sessie heeft de school de nulmetingen in gang gezet. Vervolgens is tijdens een bewustwordingsbijeenkomst voor het hele team het onderwerp basisvaardigheden besproken. In de laatste sessie zijn de resultaten van de nulmeting verbonden aan de visie om zo te komen tot heldere doelstellingen voor de komende tijd. Uiteraard zijn hieraan activiteiten gekoppeld. De activiteiten worden nu verder door de school uitgewerkt en gaan vervolgens ter goedkeurig naar het MT.
Acties en resultaten
Het resultaat was een duidelijk geformuleerde visie voor het taalbeleid en positieve feedback op de workshop tijdens de studiedag. De scholing werd goed ontvangen door de docenten en leidde tot interesse om dit voort te zetten. Door periodieke overleggen blijft taal een prioriteit, ondanks de vele andere dringende zaken in het onderwijs.
Concreet werd er voor het Zone.college een jaarplanning opgesteld, waarin de belangrijkste activiteiten werden vastgelegd:
- Het schrijven van het beleidsstuk in het eerste halfjaar.
- Het organiseren van 16 uur scholing voor docenten (elke collega heeft deze uren in zijn normjaartaak staan) en het verzorgen van een studiedag.
- Daarnaast werd subsidie via het VBV24 ontvangen, wat bijdroeg aan de uitvoering van de plannen.
- Ook werd een enquête gehouden om het taalbewustzijn van de docenten in kaart te brengen, wat hielp bij het formuleren van concrete doelstellingen. Later is ook een enquête onder leerlingen uitgezet.
Reflectie
Sandra: “Het project wordt als positief ervaren. De contouren van het beleidsstuk staan er. We gaan de komende tijd dit vertalen naar concrete activiteiten en het verder uitrollen in de organisatie. We hebben vooral geleerd hoe belangrijk het is om met alle betrokkenen samen te werken en om taal structureel aandacht te blijven geven binnen de organisatie.”
- De rol van VO-content was het ondersteunen van onze coördinator bij het vormgeven van het beleidsstuk en de scholing taal. VO-content leverde de inhoudelijke expertise. Er was ook een onderwijskundige aangesloten om inhoudelijk mee te denken met de coördinator (vanuit de organisatie) en daarnaast samenhang en uniformiteit tussen de basisvaardigheden te monitoren en de voortgang te bewaken op de locatie (tussen de verschillende Zone.college locaties).
- Deze expertise heeft ons met name geholpen in ondersteuning bij het schrijven van een visie, de huidige stand van zaken in kaart brengen door middel van een enquête over vaardigheden van docenten en het formuleren van doelstellingen.
- Het project heeft ons ook geholpen met expertise rondom taal. Denk aan welke ontwikkelingen er landelijk spelen en kennis van wetgeving en eindtermen Nederlands.
- VO-content heeft ook een workshop verzorgd, die positief werd ontvangen. Deze willen we graag een vervolg geven.
- Er ligt een jaarplanning met concrete activiteiten.
- Periodiek samenzitten prioriteert/geeft aandacht aan taal en zorgt dat je hiermee bezig bent en blijft (vaak gaan ad-hoc zaken voor in het onderwijs).
- We zijn tevreden met de eerste opbrengsten en kijken ernaar uit om dit beleidsstuk verder te optimaliseren en te implementeren!